Historia PlayStation. Konsole Sony mają już 25 lat!

Długa historia PlayStation okraszona sukcesami

W połowie 2018 roku Sony ogłosiło wypuszczenie na rynek pięćdziesięciu tysięcy jubileuszowych egzemplarzy limitowanej edycji PlayStation 4 Pro. Powody do świętowania były niewąskie. Od premiery pierwszego PlayStation (SCPH-1000) sprzedano ponad 500 milionów egzemplarzy konsol ze znaczkiem PS. Sprzęt Sony był dla branży gier olbrzymim przełomem. Jako pierwszy przebił barierę 100 milionów sprzedanych egzemplarzy, a jego stacjonarni i przenośni następcy (PS2, PS3, PS4, PSP i Vita) udanie podtrzymywali dobrą passę japońskiej firmy.

Jak wygląda historia PlayStation edycja po edycji, konsola po konsoli? Zapraszamy do naszego przeglądu kolejnych produktów Sony, które podbijały rynek lub stawały się co najmniej jego liderami.

PlayStation – początek dwudziestopięcioletniej przygody

Choć na rynek japoński konsola wypuszczona została w 1994, a rok później trafiła na Zachód, historia PlayStation zaczęła się oczywiście wcześniej. Pierwotnie Sony nie miało w planach tworzenia własnego sprzętu, lecz połączenie sił z Nintendo, jednak podczas prac nad SNES-CD japońskim firmom nie udało się wypracować satysfakcjonującego modelu współpracy. Z tego powodu w 1993 roku Sony zdecydowało się rozwijać projekt nowej konsoli na własną rękę, od zera.

Po sześciu miesiącach od premiery, która nastąpiła 3 grudnia 1994 roku, konsola Sony pochwalić mogła się już olbrzymim sukcesem. Sprzedano już wówczas dwa miliony egzemplarzy pierwszego PlayStation, a po szarostrefowy sprzęt importowany z Japonii ustawiały się na zachodzie długie kolejki. Po brawurowej prezentacji na kalifornijskich targach E3 w 1995 roku (ekscytację tłumu wywołała przede wszystkim bazowa cena sprzętu, wynosząca 299 dolarów i mniejsza o sto dolarów od ceny konkurencyjnej konsoli Sega Saturn) rozpoczęła się historia PlayStation na Zachodzie.

Do rozpoznawalnych po dziś dzień gier z pierwszego PlayStation należą takie produkcje jak Tekken, pierwsza część GTA, Final Fantasy czy Metal Gear Solid, a absolutnym liderem sprzedażowym było Gran Turismo, którego według szacunków serwisu VGChartz rozeszło się w 10,85 milionach egzemplarzy. Warto dodać, że fani nostalgii mieli możliwość powrotu do najpopularniejszych klasyczków dzięki wydanemu w zeszłym roku PlayStation Classic. Produkt ten nie cieszył się jednak zbytnią popularnością i niedługo po premierze informowaliśmy o tym, że PlayStation Classic dostępne jest już znacznie taniej.

Warto dodać też, że w wakacje 2000 roku ukazało się PS One – znacznie mniejsza wersja konsoli sprzed sześciu lat. Co ciekawe, przemodelowane PlayStation było wówczas najpopularniejszą konsolą na rynku, sprzedającą się lepiej niż nawet PlayStation 2, choć premiera kolejnego sprzętu Sony rozłożona była w czasie w zależności od rynków sprzedaży. O tym jednak za chwilę.

Najbardziej udana konsola w historii? PlayStation 2

Właściwie od czasu premiery pierwszego PS-a japońska firma pracowała nad kolejnym sprzętem, który po sześciu latach wyszedł na rynek i stał się najpopularniejszą konsolą w historii. PlayStation 2 okazało się bowiem czymś więcej niż tylko maszynką do grania, oprócz połączenia z internetem oferując chociażby napęd DVD. Bazowy koszt 299 dolarów nie przebijał znacznie cen ówczesnych odtwarzaczy płyt tego typu, więc oferujące więcej możliwości PS2 było naturalnym wyborem również dla entuzjastów filmografii.

Jedenaście lat po premierze konsoli jej twórcy ogłosili, że sprzedała się w gargantuicznej liczbie 150 milionów egzemplarzy. To niejedyne imponujące statystyki wykręcone przez PlayStation 2. Na konsolę tę ukazało się ponad 3800 różnych produkcji, które rozeszły się w 1,5 miliarda egzemplarzy. Najpopularniejszym tytułem było GTA San Andreas, według danych VGChartz sprzedane w 17,3 milionach kopii. Oprócz kontynuacji przebojów z pierwszego PlayStation w historii (GTA III, GTA Vice City oraz GTA San Andreas, Gran Turismo 3 czy Metal Gear Solid 2 i 3), na konsoli królowały także świeże hity: Kingdom Hearts, Silent Hill, God of War czy Devil May Cry.

Premiera konsoli w Japonii, Ameryce Północnej oraz Europie rozłożona była odpowiednio na marzec, październik i listopad 2000 roku. Nie pozwoliło to jednak uniknąć problemów z dostępnością sprzętu – w okresie największej gorączki znajdowali się desperaci, którzy gotowi byli zapłacić na eBayu nawet 1000 dolarów za możliwość otrzymania nowego sprzętu Sony bez oczekiwania na znacznie opóźnione dostawy.

PlayStation 2 zmieniło również w tradycję wypuszczanie co kilka lat nowej wersji konsoli. Kolejne modele Slimline, charakteryzujące się mniejszą wagą i mniejszymi rozmiarami, ukazywały się w 2004, 2007 i 2008 roku.

PlayStation Portable, czyli pierwszy przenośny PS

Debiutujące w grudniu 2004 roku w Japonii PlayStation Portable (w pozostałych częściach świata dostępne od 2005 roku) było pierwszym wejściem tej marki na rynek konsoli przenośnych. Wejściem bardzo odważnym – wcześniej z różnymi sprzętami spod szyldu Nintendo z kretesem przegrywały urządzenia SNK (Neo Geo Pocket) oraz Nokii (N-Gage).

Jak chyba wszystkie przedsięwzięcia w historii PlayStation, i to odniosło olbrzymi sukces. W czasie dziesięciu lat od premiery PSP rozeszło się w osiemdziesięciu milionach egzemplarzy, na co złożyły się również ulepszone wersje, jak chociażby PSP-2000 z 2007 czy PSP GO z 2009 roku. Najlepiej sprzedającą się grą na tę konsolę było Grand Theft Auto: Liberty City Stories, sprzedane w liczbie 7,6 milionów kopii.

PlayStation 3 sukcesem nieco mniejszym, ale…

Sukces PlayStation 3 czy jego brak to kwestia mocno dyskusyjna. Przede wszystkim konsola nie dorównała popularnością swoim starszym siostrom, a jej pierwsze chwile na rynku były niezwykle ciężkie. Odpowiadać mogła za to głównie cena, w przypadku dysku twardego o pojemności 60 GB dwukrotnie wyższa niż w przypadku poprzedniczek.

Prace konstrukcyjne nad PS3 rozpoczęły się w 2001 roku, a na rynku japońskim i amerykańskim konsola ukazała się w listopadzie 2006 roku. Reszta świata poczekać musiała na nią do marca 2007 roku ze względu na opóźnienia w dostawach części związanych z napędem Blu-Ray. Nieprzewidziane problemy były na rękę Microsoftowi. Konkurencyjny Xbox 360 wypuszczony został na rynek nie tylko rok wcześniej, ale i śmiało zdominować mógł w Europie czy na Bliskim Wschodzie kolejny okres świąteczny, współzawodnicząc wyłącznie z Nintendo Wii.

Sony i tym przypadku proponowało znacznie odchudzone modele. Wydane w 2009 roku PlayStation 3 Slim okazało się sporym sukcesem (w 2012 roku wyszła jeszcze wersja Super Slim) i koniec końców po raz kolejny w historii PlayStation udało się sprzedać więcej egzemplarzy niż konkurencji – wynik Xboksa 360 stanął na 85,8 milionach sztuk, a PS3 osiągnął ostatecznie 87,41 milionów. Istotnym czynnikiem wpływającym na atrakcyjność sprzętu Sony był wspomniany już napęd Blu-Ray, ale swoje robiły również atrakcyjne usługi, na czele z sieciowym PlayStation Network.

Wśród najpopularniejszych gier na PlayStation 3 znalazło się mnóstwo przebojowych produkcji exclusive, które do dziś stanowią podstawę sukcesu sony. Należy wymienić wśród nich takie hity jak God of War 3, LittleBigPlanet, Metal Gear Solid 4, The Last of Us czy drugą i trzecią odsłonę Uncharted. Niekwestionowanym królem było tu jednak wydane również na wiele innych platform GTA 5 – według różnych źródeł w wersji na PS3 sprzedać mogło się nawet 20 milionów egzemplarzy tej gry.

PlayStation Vita – kolejny handheld

Przy kilkudziesięciomilionowej sprzedaży każdego z wymienionych wcześniej sprzętów, wyniki wydanej w 2011 roku konsoli przenośnej wypadają niezwykle blado. Według różnych szacunków, PlayStation Vita rozeszło się maksymalnie w szesnastu milionach sztuk. To kilkukrotnie mniej niż poprzednik, PlayStation Portable! Warto jednak zwrócić uwagę, że wszystko zależało od rynków. Po szybkim spadku popularności Sony zdecydowało się skupić uwagę na rynku japońskim. Działania te przyniosły efekty, gdyż w 2015 roku PSV wyprzedziło tam PS4, a w 2016 roku milion nabywców znalazł wydany na Vitę Minecraft.

Co odpowiadało za kiepskie wyniki PlayStation Vita, szczególnie na zachodzie? Głównym czynnikiem wydaje się rozwój smartfonów i tabletów, które stały się równie dobrym sprzętem do gier, oferując nierzadko znacznie większe ekrany oraz gry w zauważalnie niższych cenach. Nie zmienia to jednak faktu, że w 2019 roku konsolka ma jeszcze swoich fanów, a Sony wydaje dla PS Vita kolejne update’y.

PlayStation 4 powoli zbliża się do końca cyklu

Historię PlayStation wieńczy jak na razie konsola opatrzona numerem cztery. Sprzęt ósmej generacji nie przebił wprawdzie jeszcze wyników PlayStation 1 czy PlayStation 2, jednak zdecydowanie zdominował rynek. Według statystyk na pierwszy kwartał 2019 roku Sony wykrajało 56% konsolowego tortu, a resztą podzielić musiał się Microsoft (26%) oraz Nintendo (18%). Japońską firmę cieszyć musi szczególnie fakt, że sprzedaż PlayStation 4 dwukrotnie przebiła wyniki Xbox One!

Aby uniknąć opóźnień, które dały Microsoftowi olbrzymią przewagę na początku wcześniejszej generacji, prace nad przygotowaniem PlayStation 4 pełną parą ruszyły już w 2008 roku. Na premierę konsoli dłużej czekać musieli tym razem Japończycy – reszta świata dostała ją w swoje ręce już w listopadzie 2013 roku, podczas gdy w Kraju Kwitnącej Wyspy PS4 ukazało się dopiero w lutym 2014 roku. Bazowa cena ustalona została na 399 dolarów, co stanowiło złoty środek pomiędzy kosztem PS1 i PS2 a olbrzymią ceną na starcie PS3.

Co ciekawe, była to też pierwsza konsola Sony sprzedawana w Chinach, chociaż ze względu na bardzo długi zakaz importu tego typu sprzętu wciąż jest to rynek niszowy. Dominują tam gry mobilne i komputerowe, a przez cztery lata dostępności PS4 sprzedało się w 1,5 milionach egzemplarzy. Porażka? Nie w przypadku kraju, gdzie na starcie dopuszczonych było około dwudziestu znacznie okrojonych gier, a i dostęp do sprzętu ograniczony został do kilku regionów.

Za główny powód dominacji PlayStation 4 nad pozostałymi konsolami obecnej generacji uznaje się bogatą ofertę gier exclusive. Wystarczy przeczytać nasze recenzje God of War, Marvel’s Spider-Man czy Days Gone, aby przekonać się, jak świetnymi produkcjami na wyłączność karmi graczy Sony. Podobnie jak w przypadku PlayStation 3, i tutaj najlepszą sprzedażą pochwalić może się GTA 5. Rockstar idealnie wyczuł zapotrzebowanie rynkowe – jego gra była jednym z ostatnich wielkich przebojów odchodzącej generacji i jednym z pierwszych nowej.

Na horyzoncie majaczy już PlayStation 5

Mimo iż PlayStation 4 czeka jeszcze kilka naprawdę dobrych gier, branża gier z coraz większą niecierpliwością wyczekuje konsoli Sony dziewiątej generacji. Czego spodziewać możemy się po nowym sprzęcie japońskiej firmy? Zapowiedzi sugerują, że ma być naprawdę rewolucyjnie, choć przewidywania wskazują również na niepokojące sygnały. Na dzień dzisiejszy warto widzieć, że:

• PS5 zaoferuje wsteczną kompatybilność. To dobra wiadomość, gdyż na nowy sprzęt będziemy mogli przesiadać się stopniowo, nie tracąc możliwości grania z przyjaciółmi przez sieć.
• Znacznie mniej optymistycznie brzmią natomiast przewidywania co do ceny PlayStation 5. Portal Digital Trends szacuje, iż wersja z dyskiem twardym o pojemności 1TB kosztować może od 600 do 700 dolarów. PlayStation Pro w podobnej wersji kosztowało w dniu premiery 400 zielonych.
• Stabilność usług sieciowych zapewnić ma współpraca Sony z… Microsoftem. Zważywszy na kilkunastoletnią konkurencję ogłoszenie tego faktu było dla wielu graczy sporym zaskoczeniem.
• Deweloperzy gier przygotowywanych już z myślą o konsolach następnej generacji sugerują, iż PS5 będzie silniejsze niż Xbox Scarlett. Może być to jednak bardzo złudne wrażenie, a wielu specjalistów uważa, że tym razem konkurencyjne sprzęty nie będą się między sobą mocno różniły.
• Podczas spotkania inwestorów Sony zaprezentowano kawalącik działania PlayStation 5 w akcji. Z materiału wynikało, iż proces ładowania fragmentu Marvel’s Spider-Man zmniejszył się z 8,1 do 0,83 sekundy. To olbrzymia różnica!
• Redakcja Zagrano zebrała również wszystkie względnie pewne informacje o PlayStation 5 w jednym miejscu. Koniecznie sprawdźcie, co jeszcze szykuje na kilka najbliższych lat Sony. Z historii PlayStation wynika, iż nowy sprzęt japońskiej firmy zawsze nadaje ton światu globalnej rozrywki!

Źródło: Gamespot, Sony, VGChartz, Wikipedia. Grafika: materiały prasowe.